Afrika Menekşesi Hibrid Çalışmaları =

 

      Afrika menekşesi üzerinde yaptığım araştırmalarda bir şey dikkatimi çekti. Bu alanda yurdumuzda çok az tür olmasına rağmen: Amerika, Rusya ve Kanada da yapılan hibrid çalışmaları sonucu 15 000 den fazla yeni tür elde edilmiş. Niye yurdumuzda da bu tür çalışmalar yapılmasın.
Bu konuyu açarak bu konuda bilgisi ve tecrübesi olan arkadaşları bilgi paylaşımına davet ediyorum.

Genel olarak Hibrid” tohum nedir?

Yer küremizde ki biyolojik çeşitlilik kabaca 2 temel kaynaktan beslenmektedir; bunlar;

a. Ya genetik mutasyonlar sonucunda oluşmuş olan ve de normalde olmaması gereken genetik dizilişler ile oluşanlar,
b. Ya da doğal yolla birbirleriyle gen transferi yapabilen türlerin birbirlerine gen aktarmaları sonucunda ortaya çıkanlar yani melezler (veya hibridler) dir.

Doğada Gen aktarımı çoğunlukla böcekler aracılığı (özellikle arılar), rüzgarın etkisiyle, vb… dış etkenler sayesinde gerçekleşmektedir. Arı, çiçekten çiçeğe uçarak, erkek organdan aldığı polenleri (üreme materyalini) dişi çiçeğin döl yatağına taşıyıp, döllenmeyi sağlayarak, ziyaret ettiği bu iki birey arasında doğal şartlarda gen aktarımı mümkünse, gen aktarımı gerçekleştirmektedir.

İnsanlar doğayı gözlemleyerek bu sırrı çözmeye başladıklarında melezliğin çok önemli bir özellik olduğunu fark etmişler ve 19 ncu yy.da ağırlıklı olarak MeMendel’ in çalışmaları sonrasında bu olguyu kuramsallaştırmışlardır.

Hibrid veya melez tohum, aynı bitki türüne ait uzak akraba konumunda olan iki doğal bitki kümesi veya popülasyonundan (örneğin A ve B) seçilen saf hatların veya bireylerin birbirleri ile çaprazlanması (A x B) sonucunda elde edilen ilk nesil (f1) melez tohumlara verilen isimdir; bu teknik ile değişik yöntemler kullanılarak ana veya babada bulunan özelliklerin f1 çocuklarında ortaya çıkıp çıkmadığı belirlenmekte ve böylece yetiştiricilerin yani çiftçilerin en çok istedikleri özellikleri bünyesinde toplayacak olan f1 melezin hangi ana – baba birleşiminden elde edildiği saptanarak, çoğaltıma geçilmektedir.

Ancak f1 melezler genetik yapıları gereği tohum verdikleri zaman yani f2 elde edildiğinde, f1 de ki istenen özelliklerin çok az bir kısmının f2 de korunduğu görülmektedir. Örneğin f1 de bulunan herhangi bir hastalığa dayanıklılık özelliği f2 de kaybolmakta, dolayısı ile bu özelliklere sahip bir çeşit talep eden kullanıcılar her sene yeniden f1 tohum satın alma zorunda kalmaktadır. Zaten f1 melezlerin bu özellikleri sayesindedir ki bir çok kişi ve kuruluş bitki ıslahı konusunda yatırım yapmış ve yapmaktadır; tohum sektörü her sene cirosunu yaklaşık %13 ila %15 ini ARGE bütçesine aktararak dünyada tüm sektörler içerisinde araştırmaya en çok kaynak ayıran sektör konumunda bulunmaktadır.

Burada göz ardı edilmememsi gereken iki önemli hususa dikkat edilmelidir; bunlar;

a. Tohum maliyetinin toplam girdiler içinde ki payı oldukça düşüktür. (örneğin sera domatesinde %1,5 civarı),
b. Diğer girdi maliyetlerinin sabit kalmasına karşın sadece tercih edilen tohum sayesinde toplam hasılat çok fazla değişiklik gösterebilir. (örneğin serada 1 dekar domates üretiminde hiçbir şey kazanmamak, 25.000.- TL kazanmak veya bu iki uç arasında bir hasılat elde etmek mümkündür).

Bu uğraşlar sayesinde elde edilen özellikli (örneğin verimli, belirli hastalıklara mukavim, soğuğa veya sıcağa dirençli, erkenci veya geçci, yağ oranı yüksek, vs…) f1 hibridler sayesinde tohum sektörü özellikle dünyada nüfusun çok hızlı arttığı 20 nci yy. ın ikinci yarısı boyunca insanların bol ve ucuz gıdaya kavuşmalarını sağlayabilmiştir.

Tohumculuk uğraşında uygun ana – babaları belirleme ile istenen f1 melezleri elde etme işlemine “ıslah çalışması”, yapan kişiye de “ıslahçı” ismi verilmektedir.

f1 Hibrid – Melez tohumlar kısır mıdır?

Maalesef ülkemizde ulu orta dillerde dolaşan “f1 tohumlar kısırdır” söylemi tamamen yanlış ve de büyük bir yalandır! Bu iftiranın altında işin özünü bilmeyen geniş kitlelere korku salarak bilimsel gelişmelerin önüne bilinçli veya bilinçsiz set çekmek isteyen ufak ama yaygaracı bir grup insanın yarattığı bilgi kirliliği vardır! Melezleme yolu ile geliştirilen f1 hibridler mutlaka kısır olur diye bir şey söz konusu değildir; ancak istenirse bu özelliği sağlamak genetik olarak mümkündür. Örneğin eşek ile altın melezi olan katır, kısırdır; ancak katırı alan da, satan da, üretimine aracı olan da bunun böyle olduğunu bilerek belirli özellikleri nedeni ile katırı tercih eder ve ahırına koyar! f1 tohumlar içerisinde de örneğin çekirdeksiz karpuz doğal olarak kısırdır ve tohumu olmadığı için de çocuk yani meyve veremez; bu karpuzları üreten de, yiyen de bunun böyle olduğunu bilir! Ancak çekirdek ayıklaması zor geliyorsa ve de canı kolaylık isterse bu kısır çeşidi bilinçli olarak satın alabilir.

Bu yöntemle belli bir amaca yönelik kısır bir çeşit geliştirildi diye ticari olarak satılan tüm f1 hibrid tohumlar kısırdır demek büyük bir yalandır. Örneğin domateslerde kısırlığın bir cazibesi bulunmamaktadır; ancak ülkemizde piyasada satılan ve tüketilen domateslerin yüzde 99’ a yakınının f1 hibrid olmasına karşın bu çeşitler kesinlikle kısır değildir; bunu doğrulamak için yediğiniz domatesin içerisinden ayıracağınız çekirdekleri, kış sonrası, bahar aylarında toprağa ekerseniz yaza tekrar domates elde edeceğinizi göreceksiniz!


Canavar tohum var mıdır?

Canavar tohum, yakıştırması da aynen “Kısır Tohum” benzeri tamamen medyatik bir abartmadır. Yeryüzünde böyle bir tohum ne doğal olarak var olabilir ne de insanoğlu tarafından meydana getirilmiştir. Ülkemizde “Canavar Tohum” diye adlandırılan şey belki de terminatör tohumlar (terminator seeds) diye tercüme edebileceğimiz bir olgudur. Genetik mühendisliği ürünü olan terminatör tohumların bu teknoloji de dünya lideri bir firma tarafından yapılabilirliği kanıtlanmış ise de aynı firmanın açık taahhüdü ile hiçbir durumda kullanılmayacağı dünya kamuoyuna duyurulmuştur. Bu ürünler ne Türkiye de ne de başka herhangi bir ülkede hiçbir zaman kullanılmamıştır. Ayrıca ileride değineceğimiz gibi ülkemizde GDO’ lu ya da aktarma genli bitkilerin AGB tarımı yapılmaz.


Hibrid-Melez f1 tohumlar insan ve çevre sağlığı açısından zararlı mıdır?

Kesinlikle hayır! Belirli bir bitki türünde örneğin mısır, şeker pancarı veya domateste hibrid melez tohumlar ile olamayanlar arasında genetik olarak hiçbir fark yoktur. Her ikisi de aynı genetik temele (yani aynı genlere ve gen sayısına) sahiptir. Dolayısı ile hibrid melez tohumu ile organikçilerin yere göğe sığdıramadıkları baba annelerinin domatesi (ki yukarıda açıklandığı gibi o da melez idi) arasında sahip oldukları genlerin niteliği ve sayıları itibari ile hiçbir fark bulunamamaktadır. Hibrid melez tohumlar ıslah edilirken genetik mühendisliğin teknikleri kullanılmaz ve de bu tohumlar başka canlı türlerine ait gen taşımazlar.

Bu aşamada hibrid- melez tohum kullanımı ile bilinçsiz veya kontrolsüz tarım uygulamalarını ayırmamız gerekiyor. Kontrolsüz tarımda ölçüsüz yoğun ilaç ve gübre uygulamaları kültürel tedbirlere riayet etmeden üretim anlatılmaktadır. Denilebilir ki yüksek oranda üretim artışı getiren hibrid-melez tohum kullanımı yoğun tarımı teşvik etmiyor mu?

Hayır etmiyor! “ Bilinçsiz Tarım” karşıtı olarak AB ülkelerinde yaygınlaşmaya ve ülkemizde de sebze üretiminde kullanılmaya başlanan “ iyi tarım uygulamaları” yükselen çevre koruma bilinci ile her geçen gün daha fazla benimsenmekte ve burada hibrid-melez tohumlar kaçınılmaz olarak en önemli girdi olarak kullanılmaktadır; şöyle ki f1 hibrid-melez çeşitler ile kurumsal olarak her istenen özellikte çeşit geliştirmek mümkün olduğundan belirli hastalıklara dayanıklı yani ilaç gerektirmeyen, daha az su tüketen, daha az gübre gerektiren, vs… özellikte tam çevre dostu daha fazla vitamin, daha fazla kanser düşmanı moleküller içeren insan sağlığına dost ürünler elde etmek mümkündür. Bu konular üzerinde tüm ıslahçılar şu anda yoğun olarak çalışmaktadırlar.
Melezleme

Şu anda Afrika menekşelerinde görülen çiçek ve bitki örtüsü türlerinin çeşitliliği başarılı yeni bir mutant bitkilerin hybridizers ve yetiştiricilerin çabalarının sonucudur.

Hibridizasyon - Bazı Önemli Tarihler:

1926 - Armacost & Royston, Los Angeles, ithal tohum.
1935 - Armacost & Royston sürümü ilk 10 çeşit.
1939 - İlk çift çiçek bitki
1942 - İlk gerçek pembe çiçek tohumu
1943 - İlk gerçek beyaz çiçek tohumu
1951 - İlk minyatür melez Frank Tinari
1952 - İlk beyaz kenarlı çiçek
1953 - İlk yıldız çiçeği (eşit büyüklükte yaprakları)
1954 - İlk çift pembe Lyndon Lyon melezleştirdi
1957 - melezleştirilen İlk firar Afrika menekşeleri
1960 - Crown renklilik .
1961 - Mozaik renklilik .
1967 - "Tommie Lou" renklilik.
191974 - Lyndon Lyon ilk minyatür römork hybridizes.
1992 - İlk sarı çiçek bitki melezleşme.

İlk vahşi Afrika menekşe keşifinin 110 yıldönümüne ulaştık. Renkler içinde pek çok tonları ile Afrika menekşeleri içinde inanılmaz geniş bir renk seçimi oluştu. Dahası, beyaz kenarları, renkli kenarlar, noktalar ve çizgiler, farklı renkler ve tonlar ile değişik varyasyon oluştu.Beyaz, pembe ve krem yaprak tonları da çeşitliliği arttırdı. Karakteristik mavi çiçekler, yeşil yaprakları olan yabani türlerin den çok farklı türler oluştu.

Afrika menekşesi çeşitlerinden inanılmaz türler nasıl oluştu?
Cevap hybridizer veya hybridizers olacaktır. Hybridizing sanatsal veya değişik görünümlü ve büyüme alışkanlığı farklı yavru üretmek için genetik olarak farklı türler ya da çeşitlerin bitki melezleme bilimidir. Biz özel olarak dişi ve erkek bitkilerle onlarca yıl boyunca sabırla çalıştık , bu harika renk paletini bu çalışmalara borçluyuz.

Copyright © Kanada 2010 African Violet Society
 
Çiçek Türleri ve Renkleri

Afrika menekşelerinde bazı temel benzerlikler olsada temel de mavi çiçekli olanlar daha güçlü yavrular elde etmek için kullanılır. İlk amaç daha fazla renk çeşitliliği getirmekti. Şarap-kırmızılar, beyazlar ve pembeler Alman araştırıcılar tarafından bulundu. Bu renk çeşitlerini bizim heritatge 1930 ve 1940 Amerikan hybridizers çalışmaları takip etti. Mercan pembe ve mercan kırmızısı eklendi. Son keşfedilen renk sarı olmuştur. Uzun yıllar boyunca yapılan çalışmalarla mor-çeşitleri, şarap, bordo ve pembe sarı ve gerçek kırmızı çiçekleri içerecek şekilde genişletmiş oldu. Nolan Blansit ilk gerçek sarı yı tanıttı . Hala renk olarak, sarı bulmak zordur.

renk yelpazesine ek olarak, hybridizers da çok renkli çiçek türleri geldi, zıt renkler, çizgili ve benekli dantel kenarlı. Diğer özellikleri Çiçekyaprak sayısı, çiçek sayısı, çiçek büyüklüğü şeklinde, vb içerir.

Yaprak çeşitleri ve çok renklilik

Yaprak tipi de hybridizers çalışmalarıyla çeşitlenmiştir. Hybridizers örneğin kırmızı sırtları ile yoğun koyu yeşil yapraklar gibi. Büyük yapraklarda, çok renklilik geliştirilmesi oldu. Yeşil yaprak yerine beyaz, pembe veya başka zıt renkli lekeler . Birçok ev bitkisinde alacalı çeşit doğada vardır. Afrika menekşesi uzun bir süredir bunların arasında değildi. Bazı bebek bitkilerde ancak zaman zaman kararsızlık gösterdi . "White Pride" adlı bir yaşlı anne Bayan Tommie Lou Oden yeni alacalı yaprak bebek bulunca süpriz yaşadı. Bayan Oden birçok nesiller boyunca bunun yayılmasına vesile oldu.. Sonuçta Amerika African Violet Society ile tescil edilmiştir ve adlandırılmış, Adı "Tommie Lou" dir.
çok renkliliğin daha az sıklıkta görülen diğer iki türü vardır. Bir beyaz nokta ve yapraklarda sıçramalar bir mozaik görüntüsü sık sık "Lillian Jarrett" renklilik olarak adlandırılan mozaik çok renklilik. Diğerine taç renklilik denir. Bir taç-alacalı bitki kenarına giderek koyu yeşil yaprakları ile çevrili bir ya da açık renkli beyaz merkezi taç vardır. Genç yaprakların yeşil olması daha sonra yaşlandıkça yaprakların dış satırlara ilerleme gibi.

Büyüklüğü ve Bitkiler Türleri

Hybridizers da firar büyüme bize bitkileri ve bitkilerin farklı boyutlarda getirdi. yabani türlerin bazıları daha küçük bir boyuta sahiptir. Yarı minyatür minyatür Afrika menekşesi çeşitleri geldi melezleme ile. Onlar birkaç standartlar tarafından işgal edilen yerde çok sayıda küçük bitkiler sığabilecek kadar sınırlı alana sahip yetiştiricileri için büyük bir nimet olmuştur. Onlarda kısa çiçek ya da güzellik değişmez. küçük bitkiler çiçeklenme tipi ve renk aralığını standartlara eşittir.

Chimeralar
Sonunda, Afrika menekşesi çiçekleri muhteşem bir çığır yaşadı. Bu sevinç ve şaşkınlık uyandıran türde daha fazla fırıldak denilen boyuna çizgililer vardır. Kimeraların hibridizasyon ve yayılma süreçlerinde genetik freaks farkları vardır. Chimeralar afrika menekşelerinin ortam şartlarının değişkenliklerinden , radyasyondan veya böcek saldırıları sonucu değişimle ortaya çıkan mutasyon oluşumlardır. Aynı zamanda yaprak yayılma şeklinde yetiştirilen bitkilerin yeni bebeklerinde toplu bir spor olarak açması şeklinde olabilir.Ancak, Afrika menekşesi çeşitleri arasında onların varlıkları hala hybridizer çalışmalarının ürünüdür.
Copyright © Kanada 2010 African Violet Society

 
African Menekşe Hybridizing

Afrika menekşeleri Hybrid çeşitleri sizlere eğlenceli bir hobi olarak ilginç ödül bitkiler verir . Afrika-menekşelerinde tozlaşma yaptırmak kolaydır, birkaç hafta içinde tohum kabukları üretir. Afrika menekşesi tohumların olgunlaşması altı ay kadar sürer genellikle.
Afrika Menekşelerinden melez elde etmek için
Başlamadan önce her zaman temiz ve kuru bir yüzey üzerinde çalışmak gerekir, kullanacagımızkullanacagımızaletlerin sterilize edilmesi önerilir.Afrika menekşelerinde tozlaşma ,çaprazlamada gerekli özel araçlar için, birçok kişi manikür makası, tıraş bıçağı, kürdan ve diğer aletleri kullanmak ister. Bu aletlerçamaşır susuyu veya alkol ile önceden sterilize edilmelidir . Farklı ebeveynler ve polen setleri elinizde hazır olması gerekir.

Anaç Bitkilerin seçimi

Ilk karar çapraz hangi iki bitkiyi seçeceğimizdir.İstediğiniz herhangi iki Afrikalı menekşeler kullanabilirsiniz. Sadece hybridizing sonucunu merak ediyorsanız güzel niteliklere sahip iki bitki de deneyin . Eğer mozaik alacalı yaprakları, ya da beyaz kenarlı tek bir kırmızı yıldız içinde sarı çiçekler gibi çok spesifik sonuçlar üretmeye çalışıyorsanız ( istenen sonuçları elde etmek için anne ve baba bitki genetik özellikleri ve bunların geçiş şekilleri hakkında daha fazla bilgi gerekir ..)

Iki çiçek parçaları, sarı anter (polen kesesi) ve dişilik organı her Afrika menekşesinden donör polen yapabilirsiniz. Tohum olacak ayrı ebeveyn bitki 'anne' (olgun) ayrı polen ebeveyni ('baba' bitki ) hybridizing için seçim yapabilirsin. Aksi takdirde, sadece bir tohum ebeveyn in özelliklerini taşıyan polen elde edersiniz.
-Afrika Menekşelerinde çapraz tozlaşma
Anaç veya donör bitkiden poleni çıkarın. Parmağınızla veya manikür makası ya da jilet ile küçük kesikler atıp ,Split polen kesesinden poleni serbest bırakabilirsiniz . "İyi" Polen, kuru ve tozlu olmalıdır; keseler fazla nemli ise veya yumuşaksa polenleme ( çaprazlama ) yapmak için iyi değildir.
Tohum elde etmede transfer için kulallanılacak ana çiçek stigma ucu toz polen için uygun olmalıdır.
Tozlaşma ince bir çubukla küçük bir fırça veya pamukla yapılır . Tozlaşma için kullanılacak alıcı olan çiçeğin stigması parlak görünümlü ,yapışkan olmalıdır. Poleni yapışkan stigmaya uygulayın. Eğer çaprazlamada başarılı olduysanız tohum pod şeklinde başlayacak ve buna bağlı olarak 10-14 gün içinde olgunlaşacaktır.
Daldaki tohum kapsülünün kapsül sapı diğer oluşmamış tohum kapsüllerine oranla daha kalındır. Tohumun dalında olgunlaşmış olması gerekir.

Olgunlaşmış Tohum
Yeni tohum da zamanla pod kaybolacak ve her zamanki gibi kuruyup çevreleyen çiçek oluşmaya başlar, pod a özen gösterin. çiçek sapı etrafında parlak bir renkli iplik parçası bağlamak hatırlatma için yararlı olacaktır. Olgun tohumu oluşturacak bitkilerin ,kültürel çevre ve bireysel etkilere bağlı olarak çapraza uygun hale gelebilmesi 3-6 ay veya daha fazla sürebilir.

Buruşma başlar, çiçek bitince olgunlaşan pod küçülür ve kahverengiye döner. Bu noktadan sonra yapmanız gereken, artık olgunlaşan pod tohum kapsülünü koparıp ekim öncesine kadar kuru bir havada saklamalısınız. Tohumları serin , kuru bir yerde veya hava geçirmez bir kutuda saklamak gerekir.İyi serin ve kuru bir yerde bakıma alınmış korunmuş tohumlar bir-iki yıl kadar yaşayabilir.
Eklenen Resimler
Kendi African Violet Hybrid oluşturun
Kendi melez Afrika menekşelerinizi oluşturmak gerçekten çok kolaydır - ister inanın ister inanmayın - hemde eğlencelidir.

Bir Afrika menekşesi hem erkek hem de dişi bölümlerden oluşur. [Parçaları görebilmek için resimlere bkz Caribbeanedu.com .]
erkek parçalar filamentler ve yapılmış anter oluşur, ve stamens ,polen sarı . Dişi parçaları - stil stigma, ve yumurtalıktan oluşur .İşlemin başarılı oluşabilmesi için polenin olgun,dişinin, yapışkan halde olması gerekir.
Hibrit melez oluşturmak için şu adımlara dikkat etmek gerekir:
Adım 1: Erkek ve dişi adaylar ayrı bitkilerden seçilmelidir.Hayal gücünüzü kullanarak farklı renk ve yapraklardan örnekler seçebilirsiniz.

Adım 2: Tozlaşmayı yaptırabilmek için bıçak veya küçük makas ile erkek organdan keskin küçük kesikler oluşturup tozları açın.

Adım 3: Küçük ince bir kıllı fırça kullanarak dişi bitkideki yapışkan stigma üzerine erkek polenleri sürülür.

4. Adım: Yeni çeşitliliği etiketlemek, birinci liste erkek "aşağıda adı" x . Sonra, o altında, dişi adını y yazmak.

Adım 5: Bu çabalar sonucunda hibrid çalışmaları başarılı olursa hafta içinde, yumurtalık şişer ve seedpod form oluşur.Buruşur ve kahverengi ye dönüşür.seedpod ile sap çiçek, kesilmiş kuru olmalıdır.?podpod 6-9 ay için de ekim için uygundur.
Tohum ekimi nasıl yapılır:

Tohumla üretimde tohumlar hacim olarak eşit miktarlarda kireçsiz tınlı toprak turba ve kum karışımına ekilerek 18-21 oC’de çimlendirilir. Tohumla üretme uzun bir kültür süresi gerektirdiğinden ancak kültür çeşitlerinin ıslahında söz konusudur.
Tohumlar son derece küçüktür: yaklaşık olarak bir onsta (1ons=28,3gr) bir milyon tohum vardır. Afrika menekşesi tohumları, ağzı sıkıca kapanan bir cam kutu veya saydam bir plastik kabın içine ekilebilir.Tohumların ekildiği ortamın önceden buhar ya da kimyasal bir madde ile sterilize edilmesi gerekir. Saintpaulia totohumlarını çok iyi, elenmiş, önceden sulanmış, düzgün yüzeyli torf (peat) substratının yüzeyi üzerine (vermikülit + yaprak çürüntüsü veya kum + yaprak çürüntüsü ya da torf + kum (perlit de olabilir) kabın dibine 2.5 cm yayılır ) seyrek-ince bir şekilde serpilir. İyi bir sisleme aleti ile buharlama şeklinde sulama yapılır, böylece tohumlar ortama yerleşirler. Tohumların üzerini daha fazla kaplamaya gerek yoktur. Kapak sıkıca kapatılarak aydınlık ancak doğrudan ışık almayan bir yere konur.
Buharlama veya sisleme sislemeile yüksek nemli ortamı sürdürün. Direk sulamadan kaçının. 70 Fahrenheit derecedeki (70oF = 21oC) ortam sıcaklığında çimlenme yaklaşık 10-25 gün almalıdır.
Tohumlar çimlenip de fidecikler kapağa dayanacak kadar büyüdüklerinde, kum + yaprak çürüntüsü bulunan kaplara şaşırtılır. 1 hafta üstleri kapalı olarak kaldıktan sonra 5 cm' lik saksılara alınır. Çiçeklenme görülene kadar burada bırakılırlar
Elverişli üreme karakteristiklerine sahip çoğu kültür bitkisi ticari üretim için patentlenmiştir. Bu türlerin eşeysiz çoğaltılması, patent saylayıcıdan alınan üretici lisansı ve anlaşması olmadıkça yasaklanmıştır.O yüzden piyasada hazır tohum kolay kolay bulamazsınız.
Kendi hibrit çalışmanızı kendiniz yapın.
Tohum atımından çiçek açan bir bitki elde edilinceye kadar geçen süre 7–10 aydır. Bu süre de ortam koşullarına, kullanılan tohum çeşidine ve materyale bağlı olarak değişebilir. Tohum ekimi için en uygun zaman eylül-ekim aylarıdır. Bununla beraber sera koşullarında yılın herhangi bir zamanında da olabilir. 22°C sıcaklıkta, tohum ekiminden 10 gün sonra çimlenme başlar ve fidecikler toprak yüzeyinde görülür. Ancak gelişmeleri için en az 3–4 ay beklemek gerekir.